Trafik Kazalarında Kusur Oranları: Kim Ne Kadar Hatalı?

Bir trafik kazası yaşadığınızda, şok anını atlattıktan sonra akla gelen ilk soru şudur: “Kusur kimde?” Bu sorunun cevabı, yani kusur oranı, sigortadan alacağınız tazminattan aracınızın değer kaybına kadar her şeyi doğrudan etkileyen en kritik faktördür. Peki, bu oran neye göre belirlenir ve sigorta ödemelerini nasıl etkiler?

Kusur Oranı Nasıl Belirlenir?

Bir kaza meydana geldiğinde, süreç genellikle şöyle işler:

1. Kaza Tespit Tutanağı: Taraflar anlaşırsa kendi aralarında veya anlaşmazlık durumunda trafik polisi/jandarma tarafından bir tutanak tutulur.
2. TRAMER (SBM) Değerlendirmesi: Bu tutanak, kaza fotoğrafları ve belgelerle birlikte sigorta şirketlerine iletilir. Şirketler, evrakları TRAMER’e (Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi) yükler.
3. Karar: TRAMER, Karayolları Trafik Kanunu’na göre kazadaki sorumlulukları inceler ve sürücülere bir kusur yüzdesi atar.

Bu yüzdeler genellikle %0 (kusursuz), %25 (tali kusurlu), %50 (eşit kusurlu), %75 (asli kusurlu) ve %100 (tam kusurlu) olarak belirlenir.

Asli ve Tali Kusur Nedir? Trafik Kanunu Maddeleri Ne Anlama Geliyor?

Kusur oranları, kanundaki belirli ihlallere dayanır. “Asli Kusur” kazanın ana nedeni olan ciddi ihlallerken (kırmızı ışıkta geçmek, arkadan çarpmak), “Tali Kusur” ikinci dereceden ihlalleri (hız limitini aşmak ama kazanın ana nedeni olmamak) ifade eder.

Sürücülerin sıkça merak ettiği bazı kusur kodları ve anlamları şunlardır:

• 56/1-a Kusur Oranı: Genellikle 56 1a kusur oranı olarak da aratılan bu madde, “şerit izleme ve değiştirme kurallarına uymamak” ile ilgilidir. Hatalı şerit değiştirmek, sinyal vermemek gibi durumları kapsar ve genellikle %75 oranında asli kusur sayılır.
• 56/1-c Kusur Oranı: “Peki, 56 1c kusur oranı yüzde kaç?” diye merak ediyorsanız; bu madde “taşıt yolunda geçiş kolaylığı sağlamamak veya trafiği aksatmak” (örneğin, hatalı dönüş manevraları) ile ilgilidir ve bu da %75 asli kusur olarak değerlendirilir.
• 57/1-a Kusur Oranı: 57 1a maddesi ise “kavşaklarda geçiş önceliği kuralına uymamak” anlamına gelir. Kavşakta yol vermesi gereken aracın kazaya sebep olması durumunda uygulanır ve %75 asli kusur kabul edilir.

Sigorta Hasarı Karşılar mı? En Kritik Soru

Kusur oranınız, sigortanın ödeme yapıp yapmayacağını belirler.

• %0 Kusurluysanız: Hasarınızın tamamı, karşı tarafın Zorunlu Trafik Sigortası tarafından (belirlenen limitler dahilinde) karşılanır.
• %50 Kusurluysanız: Hasarınızın sadece yarısını karşı tarafın sigortasından alabilirsiniz.
• %100 Kusurluysanız: Bu, en çok korkulan senaryodur. Peki, kazada 100 kusurlu sigorta hasarı karşılar mı?
  • Hayır. Sizin Zorunlu Trafik Sigortanız, sadece karşı tarafın hasarını öder. Kendi aracınızdaki hasarı karşılamaz.
  • Kendi hasarınızı ancak Kasko sigortanız varsa güvence altına alabilirsiniz. %100 kusurlu olduğunuzda ayrıca karşı taraftan “değer kaybı” da talep edemezsiniz.

Kusur Oranımı Nasıl Öğrenebilir ve İtiraz Edebilirim?

Kaza tespit tutanağınıza ve belirlenen kusur oranına e-Devlet üzerinden, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) web sitesinden veya “KKT” yazıp plakanızı 5664’e SMS göndererek ulaşabilirsiniz.

Eğer belirlenen oranın hatalı olduğunu düşünüyorsanız, kararın size tebliğinden itibaren 5 iş günü içinde sigorta şirketiniz aracılığıyla veya doğrudan SBM’ye itiraz etme hakkınız bulunmaktadır.