ÖTV Muafiyeti Ne Demek?
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), ülkemizde otomobiller dahil pek çok üründen alınan bir vergi türüdür. Ancak devlet, engelli bireylerin yaşam standartlarını yükseltmek ve bağımsızlıklarını desteklemek amacıyla önemli bir vergi avantajı sunar: ÖTV Muafiyeti.
Bu muafiyet, engelli vatandaşların araç alımlarında ÖTV payından muaf tutulmasını sağlayarak, daha uygun fiyata ötv siz araçlar edinmelerinin önünü açar.
ÖTV Muafiyeti Nedir ve Kimler Faydalanabilir?
ÖTV muafiyeti araçlar, raporla belgelenmiş belli bir oranda engeli olan vatandaşların yararlanabileceği yasal bir haktır. Muafiyetten faydalanma şartları, engellilik oranına göre iki ana başlıkta incelenir:
- %90 ve Üzeri Engel Durumu
- Şartlar: Kişinin engel durumu (fiziksel veya zihinsel) sağlık kurulu raporuyla %90 ve üzeri olarak belirlenmiş olmalıdır.
- Kullanım: Bu durumda aracı, kişinin 1. (eş, çocuk), 2. (dede, nine, torun) ve 3. (yeğen, amca, hala, dayı, teyze) derece yakınları da kullanabilir.
- Ek Bilgi: Zihinsel engelde, araç alımı için öncelikle mahkeme kararıyla vasi tayini ve araç alım izni gerekir.
- %90 Altı Ortopedik Engel Durumu
- Şartlar: Kişinin ortopedik engeli %40 ve üzeri olmalıdır.
- Kullanım: Engelli kişinin araç kullanabilmesi için aracın, engel durumuna uygun özel tertibatlarla (aparatlarla) güncellenmesi gerekir. Bu şartlar sağlık raporunda ve ehliyette kodlarla belirtilmelidir.
- Rapor: Engelli raporunun geçerlilik süresi en az 1 yıl olmalı ve araç alımı raporun süresinin dolmasına 6 aydan daha kısa bir süre kala yapılmamalıdır.
- Diğer Muafiyetler: Şehit yakınları da (bir kereye mahsus) ve ÇÖZGER raporu olan çocuklar için de bu muafiyetten yararlanılabilir.
ÖTV Muafiyetli Araç Alım Şartları ve Hesaplama
Araç ÖTV muafiyetinden faydalanmak için dikkat edilmesi gereken diğer önemli detaylar şunlardır:
- Araç Limiti: Her yıl belirlenen bir ÖTV muafiyet hesaplama üst limiti bulunur. Bu limiti aşan araç fiyatları için muafiyet geçerli olmaz. 2025 yılı için belirlenen oranlar ve limitler, resmi açıklamalarla takip edilmelidir.
- Yaş Limiti: Muafiyet kapsamında alınacak araç, 25 yaş üstü araçlar ötv muafiyet kapsamında değildir. Yalnızca 25 yaşından genç olan (sıfır veya ikinci el) araçlar için vergi muafiyeti talep edilebilir.
- Kimin Adına: Araç, genellikle engelli bireyin kendi adına alınır. Bakım ve kullanım sorumluluğunu üstlenen birinci derece yakını adına da alınması mümkündür.
- Yeniden Satış: Muafiyetli alınan araçlar, 5 yıl boyunca satılamaz. 5 yıl dolmadan satılması durumunda ÖTV tutarı devlete geri ödenir.
ÖTV muafiyetinden faydalanmak için genel olarak engelli raporunun en az %40 olması gerekir. Ancak bu oran %90 altı ortopedik engellerde sadece kişinin kendi kullanacağı, özel tertibatlı araçlar için geçerlidir. %90 ve üzeri raporlarda ise tertibat şartı aranmaksızın muafiyet hakkı kullanılır.
%90 ve üzeri engelli raporu ile alınan aracı, araç ruhsatına işlenmese bile 1., 2. ve 3. dereceye kadar tüm yakınları kullanabilir.
ÖTV muafiyeti kullanılarak satın alınan ötv siz araçlar, alındığı tarihten itibaren 5 yıl boyunca satılamaz. 5 yıl dolmadan satılırsa, muafiyetli tutar (ÖTV) devlete geri ödenmek zorundadır.
Hayır, ÖTV muafiyeti kapsamında yalnızca 25 yaşından genç olan araçlar (sıfır veya ikinci el) alınabilir. 25 yaş üstü araçlar ötv muafiyet hakkından yararlanamaz.
Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu (ÇÖZGER) olan çocuklar adına ÖTV muafiyetli araç alınabilir. Bu süreçte çocuğun özel gereksinim durumu ve raporun şartları belirleyici olup, zihinsel engelli yetişkinlerde olduğu gibi mahkeme kararıyla vasi tayini ve araç alım izni gerekebilir.